Ngày 07-5-17:
*/ Thi kiểm tra chất lượng của giáo viên: Miếng dán trên chân gỗ (VHNA, 15-5-13) bài của Đặng Huỳnh Mai
Bài liên quan: Nhiều giáo viên bị 'muối mặt' sau cuộc kiểm tra chất lượng (NĐT, 18-4-13)
*/ Đánh giá giáo viên “kiểu Úc phảy” (GD, 15-4-17)
*/ Sát hạch giáo viên: Giáo viên thấp điểm hơn học sinh thì sao? (VOV, 31-3-16)
Chủ Nhật, 7 tháng 5, 2017
NHÀ THƠ VIỆT PHƯƠNG QUA ĐỜI
Nhà thơ Việt Phương qua đời:
Xem loạt bài viết về sự kiện này:
- Nhà thơ Việt Phương: Nhìn vào sự thật nhìn cho thẳng (TT, 06-5-17)
- Nhà thơ Trần Việt Phương - Cựu thư ký của Thủ tướng đã từ trần (TP, 06-5-17)
- Nhà thơ Việt Phương đã được cứu nhờ Tổng bí thư Lê Duẩn (VNN, 06-5-17)
 |
| Nhà thơ Việt Phương - Ảnh : ngaynay.vn (dẫn lại từ tuoitre) |
Tin trên báo tuoitre
TTO - Theo tin từ nhà báo Vũ Kim Hạnh, nhà thơ Việt Phương - tác giả tập thơ Cửa Mở nổi tiếng một thời - vừa qua đời tại Hà Nội lúc 8g50 sáng nay, 6-5-2017.
TTO - Theo tin từ nhà báo Vũ Kim Hạnh, nhà thơ Việt Phương - tác giả tập thơ Cửa Mở nổi tiếng một thời - vừa qua đời tại Hà Nội lúc 8g50 sáng nay, 6-5-2017.
Nhà thơ Việt Phương sinh năm 1928, tên thật là Trần Quang Huy, đậu tú tài thời Pháp thuộc. Năm 17 tuổi, ông tham gia hoạt động bí mật chống thực dân Pháp, từng bị bắt giam.
Ông là thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từ năm 19 tuổi.
Theo ghi nhận của cổng thông tin Chính phủ, ông Trần Quang Huy về làm việc tại Văn phòng Chính phủ từ năm 1947, đó là những năm đầu tiên sau khi Văn phòng Chính phủ được thành lập (năm 1945).
Kể từ đó cho đến ngày Thủ tướng Phạm Văn Đồng qua đời năm 2000, ông Việt Phương đã có 53 năm làm Thư ký cho đồng chí Phạm Văn Đồng trên các cương vị từ Phó Thủ tướng đến Thủ tướng và sau này là Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đến bây giờ, ông cũng là Thư ký Thủ tướng Chính phủ có thâm niên nhất.
Năm 1970, ông xuất bản tập thơ Cửa mở, gây chú ý trong dư luận không chỉ công chúng yêu thích văn chương mà còn cả chính giới.
==============
Vanvn.net xin trân trọng giới thiệu chùm thơ của nhà thơ Việt Phương trong tập thơ Cửa mở in năm 1970 và một số bài thơ khác.
VIỆT PHƯƠNG
MUÔN VÀN TÌNH THÂN YÊU TRÙM LÊN KHẮP QUÊ HƯƠNG
Trời đổ mưa, đi viếng Bác, đồng bào chờ, bị ướt
Bác thương đồng bào, con biết Bác không vui
Ngừng đập trái tim tột bậc con người
Cây cỏ đất trời không thật nữa
Mặt ta nhìn sắc màu cũng giả
Ôi ước gì không thật cả nỗi đau mồ côi
Con đóng cửa buồng, ở mình con với Bác
Chưa muốn cùng ai chia bớt nỗi đau này
Quanh người con và trong con tất cả đều bỗng khác
Bác qua đời rồi sao con vẫn ngồi đây
Con không thể nghĩ rằng Bác Hồ đã mất
Mà nắng vẫn chuyền như sóc giữa lùm cây.
Con chim đuôi dài được Bác chở che vẫn bay về trước cổng
Cây vú sữa đầu nhà đang xoè rộng tán sum suê
Bầy cá rô phi nhớ giờ Bác cho ăn lại ngoi lên đớp sóng
Con ra đường quen đứng ngóng Bác quay về
Hôm nay trên vườn ta trời uy nghi lồng lộng
Hàng bụt mọc trầm tư vút thẳng bên bờ ao
Gió heo may trong cành đa lao xao tìm gọi nắng
Lê-Nin trên bàn đang chờ đón Bác đi vào
Bác ơi lúa mùa này đồng thấp đồng cao lên đẹp lắm
Cơn bão vào đất liền đi chậm lại rồi tan
Mua bia đã bớt xếp hàng và anh em còn cố gắng
Đêm qua 140 bốt đồn thù bị ta đánh trong Nam
Con trữ các loại tin đứng chờ đây mong từ Bác một lời ánh sáng
Như từ lâu nay con thường vẫn hay làm
Bác lại về đi Bác ơi sau mấy ngày đi vắng
Khoẻ mạnh hồng hào trong nắng óng vườn cam
II
Đêm nay nghìn vạn chúng con xếp thành hàng đi viếng Bác
Ôi làm sao nguôi được nhớ thương này
Chúng con đi cho cả người vắng mặt
Người chưa sinh người đã khuất cũng về đây
Việt Nam đau cả lòng người dạ đất
Sao mùa thu như nước mắt trời mây
Chúng con đi theo tiếng người phía trước
Đường Hùng Vương dân tộc đi từ dựng nước đến ngày nay
Hãy về đây lũ làng Tây Nguyên đánh tiếng cồng thương xót
Những con nước Cửu Long bát ngát đợt Cha về
Đội áo tím Sông Hương diệt Mỹ xong bỗng bồi hồi kinh ngạc
Khi biết tiếng súng mình tai Bác vẫn hằng nghe
Về đây những tấm lòng trung kiên trong chuồng cọp
Vết tím bầm thân ghi tạc những câu thề
Về đây bà mẹ nghèo ở miền cao Hát Lót
Đã nhiều đêm gặp Bác giữa cơn mê
Hãy về đây những thợ xúc và lái xe khu mỏ
Vùng than ơi Người nhắc nhở bao lần
Những o gái Vĩnh Linh đầu tuyết lửa
Mơ Bác Hồ thương gian khổ vào thăm
Ông ké già nhà bên chân Pác-bó
Còn bàng hoàng hôm gặp gỡ đầu xuân
Những chiến sĩ tréo măng trên Cồn Cỏ
Đài Bác cho đưa đất mẹ thêm gần
Muôn dòng sông chảy về lòng biển cả
Bác nằm đây nhớ rõ mỗi người thân
III
Bác thường để lại đĩa thịt gà mà ăn trọn mấy quả cà xứ Nghệ
Tránh nói chữ to và đi nhẹ cả trong vườn
Tim đau hết nỗi đau người ở chân trời góc bể
Đến bên Người ta thở dễ dàng hơn
Khi đã quyết rất kiên cường mạnh mẽ
Đốt cháy Trường Sơn đánh Mỹ cũng không sờn
Lòng trời biển dịu hiền khi gặp trẻ
Sấm sét im cho nắng ấm chối non
Bác không bằng lòng gọi trận đánh chết nhiều người là "đánh đẹp"
Con xoá chữ "đẹp" đi như xoá sự cạn hẹp trong lòng con
Thêm hiểu lòng Người đối với quân thù như sắt thép
Mà tình thương mênh mong ôm hết mọi linh hồn
Ngoài bảy nhăm, Bác vẫn thường ném bóng
Cái gạt tàn thuốc lá đã hàng năm thôi không nóng trên bàn
Mỗi ban mai Bác luyện chân như ngày xưa tập trèo sườn núi vắng
Con biết lòng Người quyết sống cho miền Nam
Con biết lòng Người quyết sống cho Việt Nam và thế giới
Đầu bạc phơ trăm mối nước non nhà
Căn nhà nhỏ những canh khuya vời vợi
Vẫn lo toan tháo cởi những bất hoà
Trái tim lớn đêm ngày quên mệt mỏi
Dệt dải hồng chắp nối bạn gần xa
IV
Ôi lòng Bác bao la trong Di chúc
Vẫn hạt lúa củ khoai chân chất bình thường
Cả dân tộc khóc Người thương mình nhất
Người được thương trên tất cả người thương
Người suốt đời quên mình cho Tổ quốc
Khi ra đi chỉ dép lốp chiến trường
Nguồn ánh sáng đến muôn đời chẳng tắt
Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường
Ba Đình nức nở và ròng ròng nước mắt
Muôn vàn tình thân yêu trùm lên khắp quê hương
Ôi ta khóc tim ta dường như xé
Từ trái tim giọt lệ hoá câu nguyền
Ta chẳng giấu trước bạn bè quốc tế
Nỗi đau này cao cả thiêng liêng
Ta khóc cho mọi nơi còn xích xiềng áp bức
Cho đời ta và lớp lớp đời sau
Cho Trường Sơn, cho Tháp Mười, cho miền Nam ân hận chưa được chào đón Bác
Ta khóc những lỗi lầm làm tim Bác thêm đau
Ta tự biết sức ta trong những dòng nước mắt
Cho ta khóc hôm nay để từ mai ta lao lên đánh giặc ở tuyến đầu
Sao bao năm đồng chí với Người, con gọi Người: Đồng chí
Là khi con vĩnh biệt Người, Đồng chí, Bác Hồ ơi
Con nguyện làm một mảnh của Người, đến trọn đời tận tuỵ
Hồ Chí Minh, người cộng sản rất mực Việt Nam và vô cùng chung thuỷ con người
Ta gạt nước mắt ngẩng đầu lên, vẫn nắng Ba Đình trong veoNgười đem về năm trước
Ta thề mang ánh nắng này đến nhà mẹ già ở tận chót Cà Mau
Những biên đội không quân như hình ảnh dân tộc ta lượn quanh Người, lớn vượt
Cất cánh bay cao theo tay Bác vẫy trên đầu.
Trời đổ mưa, đi viếng Bác, đồng bào chờ, bị ướt
Bác thương đồng bào, con biết Bác không vui
Ngừng đập trái tim tột bậc con người
Cây cỏ đất trời không thật nữa
Mặt ta nhìn sắc màu cũng giả
Ôi ước gì không thật cả nỗi đau mồ côi
Con đóng cửa buồng, ở mình con với Bác
Chưa muốn cùng ai chia bớt nỗi đau này
Quanh người con và trong con tất cả đều bỗng khác
Bác qua đời rồi sao con vẫn ngồi đây
Con không thể nghĩ rằng Bác Hồ đã mất
Mà nắng vẫn chuyền như sóc giữa lùm cây.
Con chim đuôi dài được Bác chở che vẫn bay về trước cổng
Cây vú sữa đầu nhà đang xoè rộng tán sum suê
Bầy cá rô phi nhớ giờ Bác cho ăn lại ngoi lên đớp sóng
Con ra đường quen đứng ngóng Bác quay về
Hôm nay trên vườn ta trời uy nghi lồng lộng
Hàng bụt mọc trầm tư vút thẳng bên bờ ao
Gió heo may trong cành đa lao xao tìm gọi nắng
Lê-Nin trên bàn đang chờ đón Bác đi vào
Bác ơi lúa mùa này đồng thấp đồng cao lên đẹp lắm
Cơn bão vào đất liền đi chậm lại rồi tan
Mua bia đã bớt xếp hàng và anh em còn cố gắng
Đêm qua 140 bốt đồn thù bị ta đánh trong Nam
Con trữ các loại tin đứng chờ đây mong từ Bác một lời ánh sáng
Như từ lâu nay con thường vẫn hay làm
Bác lại về đi Bác ơi sau mấy ngày đi vắng
Khoẻ mạnh hồng hào trong nắng óng vườn cam
II
Đêm nay nghìn vạn chúng con xếp thành hàng đi viếng Bác
Ôi làm sao nguôi được nhớ thương này
Chúng con đi cho cả người vắng mặt
Người chưa sinh người đã khuất cũng về đây
Việt Nam đau cả lòng người dạ đất
Sao mùa thu như nước mắt trời mây
Chúng con đi theo tiếng người phía trước
Đường Hùng Vương dân tộc đi từ dựng nước đến ngày nay
Hãy về đây lũ làng Tây Nguyên đánh tiếng cồng thương xót
Những con nước Cửu Long bát ngát đợt Cha về
Đội áo tím Sông Hương diệt Mỹ xong bỗng bồi hồi kinh ngạc
Khi biết tiếng súng mình tai Bác vẫn hằng nghe
Về đây những tấm lòng trung kiên trong chuồng cọp
Vết tím bầm thân ghi tạc những câu thề
Về đây bà mẹ nghèo ở miền cao Hát Lót
Đã nhiều đêm gặp Bác giữa cơn mê
Hãy về đây những thợ xúc và lái xe khu mỏ
Vùng than ơi Người nhắc nhở bao lần
Những o gái Vĩnh Linh đầu tuyết lửa
Mơ Bác Hồ thương gian khổ vào thăm
Ông ké già nhà bên chân Pác-bó
Còn bàng hoàng hôm gặp gỡ đầu xuân
Những chiến sĩ tréo măng trên Cồn Cỏ
Đài Bác cho đưa đất mẹ thêm gần
Muôn dòng sông chảy về lòng biển cả
Bác nằm đây nhớ rõ mỗi người thân
III
Bác thường để lại đĩa thịt gà mà ăn trọn mấy quả cà xứ Nghệ
Tránh nói chữ to và đi nhẹ cả trong vườn
Tim đau hết nỗi đau người ở chân trời góc bể
Đến bên Người ta thở dễ dàng hơn
Khi đã quyết rất kiên cường mạnh mẽ
Đốt cháy Trường Sơn đánh Mỹ cũng không sờn
Lòng trời biển dịu hiền khi gặp trẻ
Sấm sét im cho nắng ấm chối non
Bác không bằng lòng gọi trận đánh chết nhiều người là "đánh đẹp"
Con xoá chữ "đẹp" đi như xoá sự cạn hẹp trong lòng con
Thêm hiểu lòng Người đối với quân thù như sắt thép
Mà tình thương mênh mong ôm hết mọi linh hồn
Ngoài bảy nhăm, Bác vẫn thường ném bóng
Cái gạt tàn thuốc lá đã hàng năm thôi không nóng trên bàn
Mỗi ban mai Bác luyện chân như ngày xưa tập trèo sườn núi vắng
Con biết lòng Người quyết sống cho miền Nam
Con biết lòng Người quyết sống cho Việt Nam và thế giới
Đầu bạc phơ trăm mối nước non nhà
Căn nhà nhỏ những canh khuya vời vợi
Vẫn lo toan tháo cởi những bất hoà
Trái tim lớn đêm ngày quên mệt mỏi
Dệt dải hồng chắp nối bạn gần xa
IV
Ôi lòng Bác bao la trong Di chúc
Vẫn hạt lúa củ khoai chân chất bình thường
Cả dân tộc khóc Người thương mình nhất
Người được thương trên tất cả người thương
Người suốt đời quên mình cho Tổ quốc
Khi ra đi chỉ dép lốp chiến trường
Nguồn ánh sáng đến muôn đời chẳng tắt
Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường
Ba Đình nức nở và ròng ròng nước mắt
Muôn vàn tình thân yêu trùm lên khắp quê hương
Ôi ta khóc tim ta dường như xé
Từ trái tim giọt lệ hoá câu nguyền
Ta chẳng giấu trước bạn bè quốc tế
Nỗi đau này cao cả thiêng liêng
Ta khóc cho mọi nơi còn xích xiềng áp bức
Cho đời ta và lớp lớp đời sau
Cho Trường Sơn, cho Tháp Mười, cho miền Nam ân hận chưa được chào đón Bác
Ta khóc những lỗi lầm làm tim Bác thêm đau
Ta tự biết sức ta trong những dòng nước mắt
Cho ta khóc hôm nay để từ mai ta lao lên đánh giặc ở tuyến đầu
Sao bao năm đồng chí với Người, con gọi Người: Đồng chí
Là khi con vĩnh biệt Người, Đồng chí, Bác Hồ ơi
Con nguyện làm một mảnh của Người, đến trọn đời tận tuỵ
Hồ Chí Minh, người cộng sản rất mực Việt Nam và vô cùng chung thuỷ con người
Ta gạt nước mắt ngẩng đầu lên, vẫn nắng Ba Đình trong veoNgười đem về năm trước
Ta thề mang ánh nắng này đến nhà mẹ già ở tận chót Cà Mau
Những biên đội không quân như hình ảnh dân tộc ta lượn quanh Người, lớn vượt
Cất cánh bay cao theo tay Bác vẫy trên đầu.
4-10 tháng 9 năm 1969
CUỘC ĐỜI YÊU NHƯ VỢ CỦA TA ƠI
Năm xưa ta đã nói rất nhiều “cực kỳ” và “hết sức”
Tội nghiệp nhất là ta nói chân thành rất mực
Chưa biết rằng “trời” còn xanh hơn “trời xanh”
Ta thiếu sự trầm lắng đúc nên bởi nhiệt tình.
Ta cứ nghĩ đồng chí rồi thì không ai xấu nữa
Trong hàng ngũ ta chỉ có chỗ của yêu thương
Đã chọn đường đi, chẳng ai dừng ở giữa
Mạc-tư-khoa còn hơn cả thiên đường
Ta nhất quyết đồng hồ Liên-xô tốt hơn đồng hồ Thuỵ Sĩ
Hình như đấy là niềm tin, ý chí và tự hào
Mường tượng rằng trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ
Sự thơ ngây đẹp tuyệt vời và ngờ nghệch làm sao
Một phần tư thế kỷ đã qua đi và bây giờ ta đã biết
Thế nào là thương yêu thế nào là chém giết
Ta đã thấy những chỗ lõm chỗ lồi trên mặt trăng sao
Những vết bùn trên tận đỉnh chín tầng cao.
Sức ta tăng bội phần khi ta say đến trở thành rất tỉnh
Ta đã có thể nói với quân thù những lời bình tĩnh:
“Tất cả những gì xấu xa của tao là thuộc về mày
Tất cả những gì tốt đẹp của mày là thuộc về tao”.
Năm xưa ta vô tình tô đẹp cuộc đời để mà tin
Nay ta càng thêm tin mà không cần tô gì nữa cả
Quen thuộc rồi mọi bất ngờ kỳ lạ
Ta đã trả giá đau và ta đã học nhìn.
Ta đã gặp những điều không hề chờ đợi gặp
Nào đâu phải chỉ là rắn phục giữa vườn hoa
Những kẻ tốt đến yếu mềm chỉ là đồ giẻ rách
Rắn còn nằm cuộn khúc giữa lòng ta.
Ta suy nghĩ tám nghìn đêm đánh giặc
Nghiền tâm tư cùng những hạt ngô bung
Giữa đạn bom ta lọc ra hạnh phúc
Tìm dần trong sáng mãi đến vô cùng
Ta đã sống những phút giờ sự thật
Tầm dân tộc ta và kích tấc loài người
Bừng vẻ đẹp chắc và bền của đất
Thung lũng đau xưa vàng rực những mùa vui...
Ta hiểu được những ai đã sai và có thể còn sai
Và chất người trong ta cộng sản thêm chút nữa
Trút vỏ thần tượng đi càng lồng lộng con người
Phía trước, đằng sau, bên ngoài và chính giữa
Như Quảng Bình, Vĩnh Linh càng yêu thương trong khói lửa
Ta nhìn hết sự xấu xa và bỗng nở nụ cười
Mở đài địch như mở toang cánh cửa
Nghe nó chửi ta mà tin ở ngày mai
Ta đau lắm những nỗi đau sinh nở
Cuộc đời, thân như hơi thở ta ơi
Ta vui lắm những niềm vui cởi mở
Cuộc đời yêu như vợ của ta ơi...
Tội nghiệp nhất là ta nói chân thành rất mực
Chưa biết rằng “trời” còn xanh hơn “trời xanh”
Ta thiếu sự trầm lắng đúc nên bởi nhiệt tình.
Ta cứ nghĩ đồng chí rồi thì không ai xấu nữa
Trong hàng ngũ ta chỉ có chỗ của yêu thương
Đã chọn đường đi, chẳng ai dừng ở giữa
Mạc-tư-khoa còn hơn cả thiên đường
Ta nhất quyết đồng hồ Liên-xô tốt hơn đồng hồ Thuỵ Sĩ
Hình như đấy là niềm tin, ý chí và tự hào
Mường tượng rằng trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ
Sự thơ ngây đẹp tuyệt vời và ngờ nghệch làm sao
Một phần tư thế kỷ đã qua đi và bây giờ ta đã biết
Thế nào là thương yêu thế nào là chém giết
Ta đã thấy những chỗ lõm chỗ lồi trên mặt trăng sao
Những vết bùn trên tận đỉnh chín tầng cao.
Sức ta tăng bội phần khi ta say đến trở thành rất tỉnh
Ta đã có thể nói với quân thù những lời bình tĩnh:
“Tất cả những gì xấu xa của tao là thuộc về mày
Tất cả những gì tốt đẹp của mày là thuộc về tao”.
Năm xưa ta vô tình tô đẹp cuộc đời để mà tin
Nay ta càng thêm tin mà không cần tô gì nữa cả
Quen thuộc rồi mọi bất ngờ kỳ lạ
Ta đã trả giá đau và ta đã học nhìn.
Ta đã gặp những điều không hề chờ đợi gặp
Nào đâu phải chỉ là rắn phục giữa vườn hoa
Những kẻ tốt đến yếu mềm chỉ là đồ giẻ rách
Rắn còn nằm cuộn khúc giữa lòng ta.
Ta suy nghĩ tám nghìn đêm đánh giặc
Nghiền tâm tư cùng những hạt ngô bung
Giữa đạn bom ta lọc ra hạnh phúc
Tìm dần trong sáng mãi đến vô cùng
Ta đã sống những phút giờ sự thật
Tầm dân tộc ta và kích tấc loài người
Bừng vẻ đẹp chắc và bền của đất
Thung lũng đau xưa vàng rực những mùa vui...
Ta hiểu được những ai đã sai và có thể còn sai
Và chất người trong ta cộng sản thêm chút nữa
Trút vỏ thần tượng đi càng lồng lộng con người
Phía trước, đằng sau, bên ngoài và chính giữa
Như Quảng Bình, Vĩnh Linh càng yêu thương trong khói lửa
Ta nhìn hết sự xấu xa và bỗng nở nụ cười
Mở đài địch như mở toang cánh cửa
Nghe nó chửi ta mà tin ở ngày mai
Ta đau lắm những nỗi đau sinh nở
Cuộc đời, thân như hơi thở ta ơi
Ta vui lắm những niềm vui cởi mở
Cuộc đời yêu như vợ của ta ơi...
1969
TA NHÌN TRỜI ĐÊM NAY VÀ TA ĐỌC
1
Người ta dạy toán hiện đại của chương trình cử nhân cho các em lớp bốn
Chú bé còn mút tay đã làm quen với lý thuyết nhóm
Xem vô tuyến truyền hình những cuộc du hành xuống gọn sát mặt trăng
Ô văn minh
Người ta cũng dạy em tru tréo om sòm như bị cắt tiết khi chớm lên một trận “điên răng”
Em được tập phân biệt Bit-tô-ven, Mô-da, Sô-panh và Lít
Cả trước khi em biết trên đời này luôn luôn người chết đi và người bị giết
Kẻ cầm quyền muốn em lên mười đã dạn dày cái lọc lừa quỷ quyệt của châu Âu
Từng trải cả thứ du côn ngổ ngáo quảng cáo Hoa-kỳ nhố nhăng sặc sỡ loạn màu
Chưa kịp lớn em đã bị nhét nhồi bao thuốc độc
Bọn giết người hành nghề mưu phun nọc hại tuổi thơ
Con người sẽ chết đi mà chưa từng được sống bao giờ
2
Chưa người con trai nào biết thực chất người
Người con gái, em là ai
3
Sống thường trực của anh là lợm giọng
Chán chường muốn mửa cuộc đời ra
Mửa cả tiếng chim mửa cả màu hoa
Anh nhìn đâu cũng thấy điều đã quá nhiều lần nhìn thấy
Cả những con người cũng lặp đi lặp lại thành thiu chảy
Anh quên dần k niệm về sự mát tươi
Bất cứ cái gì cũng giống như miếng thịt hộp đã ôi
Có lúc anh căm hờn bọn làm tâm hồn anh chưa non mà đã cỗi
Bỗng sằng sặc cười lên: cả sự căm hờn cũng cũ rồi, già nua hàng triệu tuổi
Trong tay một cô gái tóc vàng một đêm anh tưởng mình khám phá lại tình yêu
Sáng mù sương dậy não nề thấy những cái hôn con gái
Cái thực chất đang còn phải sáng tạo ra cùng thời đại
Cho đến nay người con gái chỉ là thần tượng đẹp não nùng của kẻ bị trị đầu tiên
Thần tượng dần dần được bôi nước hoa, choàng lụa mỏng và bắt buộc phải làm duyên
Sự chuyên chính độc ác trên trái tim đàn ông là biểu hiện oái oăm lộn ngược của quỵ luỵ
Những người tự xưng là phái khoẻ đặt bày ra cái gọi là nữ tính giàu xúc cảm, hay đổi thay, yếu mềm, uỷ mỵ...
Sau hai triệu năm người, sóng đại dương còn thủ thỉ mỗi ban mai cũng đã mốc meo
Hàng triệu tuổi trẻ như anh mỗi anh đều cô đơn như một sinh vật từ chòm sao Thiên Nga đầu thai lại
Trời, đất, cây, người đối với anh đều xa, lạ, khác
Anh tự biết mình là tính chất của rỗng không
Mà gân anh săn mà máu anh hồng
4
Và anh nữa người đồng chí đến với chúng tôi từ đám bụi tinh vân siêu thực
Cất tiếng hót của con chim bay đến đỉnh cao sau khi đã lượn rà miệng vực
Anh mất nửa đời người để tìm gặp anh em
Có phải bây giờ anh mang đánh đĩ cả lòng tin
Những đứa nào đã nhuộm máu tim anh không đỏ nữa
Để trước mặt anh và trong anh đảng mặt trời thôi thắp lửa
Gió hết cay đắng hết ngọt ngào khi thổi vào từ vịnh cửa vi-la
Có còn nhìn thấy gì đâu khi nhìn đời từ trong ấy nhìn ra
II. 4000 NĂM NHÂN ĐẠO
1
Mắt thợ nhuộm từng quen 40 màu đen nhưng chưa thể thấy màu đen của đau thương ta được
Từ đáy vực khổ đau, ta vùng lên, dữ và hiền như nước
Ta nhìn đời từ kẽ nhắm của một cây bá đỏ miền Nam
Sau những lưỡi lửa quái đản rùng rùng của đám cháy na-pan
Trên mặt trận ra-đa kẻ địch gây nhiễu loằng ngoằng tưởng chừng như rối mắt
Ta đã tập trong một giây chỉ ra đúng cái mục tiêu cần đuổi bắt
Giữa ngã tư Bảy Hiền, trên Long Biên đưa võng, trong thung lũng A-so
Máu ta chảy thắm hồng và ta tìm thấy thước đo
Đo ánh sáng của tự do độc lập
Đo bóng đêm khi bỗng tắt mặt trời
Đo mỗi người và đo từng dân tộc
Ai tấn công và ai kẻ thoái lui
Đo cái được, đo tận cùng cái mất
Đo nỗi đau, đo được cả niềm vui
Như viên đạn, như quả cà, cái thước đo giản đơn và chân thật
Hay tám vạn nghìn tư gì cũng mặc
Không kiên cường đánh m chẳng nên người
Ta nhìn đời từ lỗ đạn thù xuyên ngực người ta yêu còn đẫm máu
Ai hơn ta có quyền thiêng liêng được nung nấu căm hờn
Mà ta thấy cả màu hồng của cảm thông trong ngày mai hồn hậu
Trên lòng căm ta sống với tình thương
Đúng, ta bắn pháo vào mặt mày ở Đà Nẵng, Huế và Sài-gòn ta nữa đó
Mày còn ngồi rốn kia nhưng rồi mày cuốn vó cút đi thôi
Ta sẽ về hàn cả vết thương của một nhành cây nhỏ
Bom B.52 rú cái chết từ họng con quỷ già hoảng sợ
Tên lửa ta gầm hiên ngang những tiếng nổ con người
2
Ta có cách nằm Lê Hồng Phong hát niềm tin trong bóng đêm hầm cầm cố của quan tài Côn-đảo
Cách ngồi Nguyễn ðức Thuận trên thuyền giặc doạ đem dìm ung dung nhìn trăng sáng trong xanh
Cách chạy em ðuốc sống lao vào kho đạn địch cháy bừng lên như một bình minh
Cách bổ nhào Tô Vĩnh Diện lấy xương thịt của hy sinh chèn đứng pháo
Cách ngã Phan ðình Giót lấp lỗ châu mai bằng sắc máu
Cách bị trói Nguyễn Văn Trỗi gót dẫm đầu bầy hung bạo hành hình
Cách nhìn Nguyễn Viết Xuân nhằm thẳng bắn quân thù đầy căm hờn tỉnh táo
Cách quỳ lão dân quân hạ con ma siêu âm bằng cây súng bộ binh
Cách đứng cô gái gẫy hai chân tự buộc vào tường bắn xe tăng trong đường phố bão
Cách sờ người mẹ mù đêm đêm sờ vóc con mong chóng đến ngày con đủ sức trường chinh
Cách cái sống Việt Nam bốn nghìn năm nhân đạo
Rực rỡ khắp đất này, ngay từ lòng sâu của địa đạo Vĩnh Linh
3
Ta có những trang Kiều Lý Tự Trọng đọc say sưa trong xà-lim án chém
Màu đỏ tươi quả táo Bác Hồ cho em bé mắt xanh trên đường phố Pa-ri
Tiếng gọi: “Thằng Ba đâu, vào uống nước” bà mẹ nghèo gọi anh Lê Duẩn bên dòng kênh khu tám
Cách nói Nguyễn Chí Thanh: hai mươi vạn Mỹ vào à, đánh vỡ mặt nó đi
Đôi dép lốp trên đài chủ tịch trong lễ mừng ngày mồng Hai tháng Chín
Phủ Toàn quyền xưa rộng mở đón gót hồng của các cháu thiếu nhi
Hội nghị giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt giữa thủ đô khi loa báo máy bay thù đang đến
Những buổi bàn về quy hoạch 20 năm vẫn điềm nhiên nhóm họp rất đúng kỳ
Gió Hồ Tây mang dạ hương đêm đêm dịu dàng như ước hẹn
Hoa phượng cháy lên rồi ba vạn em lớp mười đang sửa soạn vào thi
Tập thơ lãnh tụ ta ngồi đọc trong hoàng hôn màu tím
Như mùa thu như ngọn sóng như cánh buồm lên tiếng gọi ta đi
III. NGƯỜI
1
Ta đánh quỷ nên ta lầu thuộc quỷ
Và sâu hơn, thành tri kỷ con người
Cao thượng người xấu xa người là thế
Lời của lòng và câu mẽ đầu môi
Cái sức mạnh diệu kỳ trong giọt lệ
Sự chùn gân che bằng vẻ ra oai
Lối chiêng trống để phô trương ầm ĩ
Sự bình yên thủ thỉ biết đêm dài
Kiểu vỗ ngực nói những trời những bể
Cách khiêm nhường lặng lẽ gánh hai vai
Ta đánh Mỹ xây đời trong một thể
Sức bên trong và cái thế bên ngoài
Thu nhận lấy vốn ngàn muôn thế hệ
Để tươi non tuổi trẻ của ngày mai
2
Mỗi đơn nguyên người là một phức hợp thiên tài của những gì kỳ lạ nhất
Một dải Ngân hà với khoảng không thăm thẳm đen và vô số tinh cầu ngời ngời trong vắt
Cái trên trời ta đáng nhìn đáng gặp là những vì sao
Không gian đen mở, con đường vũ trụ để ta vào
Ta đã thấy trong con người ôi biết bao bẩn thỉu
Nỗi đau trong ta những đêm dài nặng trĩu
Đường phố thân yêu như cũng thiếu tâm hồn
Ta ghê tởm ta căm thù ta đấu tranh và ta hiểu
Sức vươn người cao đến triệu lần hơn
Mỗi con người già trẻ gái trai bọn qu phố Ôn mong đầu độc
Sẽ vươn lên như vẫn mọc mặt trời
Rừng hoang dại châu Phi bãi biển dừa châu Úc
Sẽ ngân vang hợp khúc của niềm vui
Những ô uế Mỹ Âu người sẽ lọc
Như cô gái sông Hương thơm mát nhu hoa nhài
Ta nhìn trời đêm nay và ta đọc
Những dòng sao rạo rực báo ngày mai
Người ta dạy toán hiện đại của chương trình cử nhân cho các em lớp bốn
Chú bé còn mút tay đã làm quen với lý thuyết nhóm
Xem vô tuyến truyền hình những cuộc du hành xuống gọn sát mặt trăng
Ô văn minh
Người ta cũng dạy em tru tréo om sòm như bị cắt tiết khi chớm lên một trận “điên răng”
Em được tập phân biệt Bit-tô-ven, Mô-da, Sô-panh và Lít
Cả trước khi em biết trên đời này luôn luôn người chết đi và người bị giết
Kẻ cầm quyền muốn em lên mười đã dạn dày cái lọc lừa quỷ quyệt của châu Âu
Từng trải cả thứ du côn ngổ ngáo quảng cáo Hoa-kỳ nhố nhăng sặc sỡ loạn màu
Chưa kịp lớn em đã bị nhét nhồi bao thuốc độc
Bọn giết người hành nghề mưu phun nọc hại tuổi thơ
Con người sẽ chết đi mà chưa từng được sống bao giờ
2
Chưa người con trai nào biết thực chất người
Người con gái, em là ai
3
Sống thường trực của anh là lợm giọng
Chán chường muốn mửa cuộc đời ra
Mửa cả tiếng chim mửa cả màu hoa
Anh nhìn đâu cũng thấy điều đã quá nhiều lần nhìn thấy
Cả những con người cũng lặp đi lặp lại thành thiu chảy
Anh quên dần k niệm về sự mát tươi
Bất cứ cái gì cũng giống như miếng thịt hộp đã ôi
Có lúc anh căm hờn bọn làm tâm hồn anh chưa non mà đã cỗi
Bỗng sằng sặc cười lên: cả sự căm hờn cũng cũ rồi, già nua hàng triệu tuổi
Trong tay một cô gái tóc vàng một đêm anh tưởng mình khám phá lại tình yêu
Sáng mù sương dậy não nề thấy những cái hôn con gái
Cái thực chất đang còn phải sáng tạo ra cùng thời đại
Cho đến nay người con gái chỉ là thần tượng đẹp não nùng của kẻ bị trị đầu tiên
Thần tượng dần dần được bôi nước hoa, choàng lụa mỏng và bắt buộc phải làm duyên
Sự chuyên chính độc ác trên trái tim đàn ông là biểu hiện oái oăm lộn ngược của quỵ luỵ
Những người tự xưng là phái khoẻ đặt bày ra cái gọi là nữ tính giàu xúc cảm, hay đổi thay, yếu mềm, uỷ mỵ...
Sau hai triệu năm người, sóng đại dương còn thủ thỉ mỗi ban mai cũng đã mốc meo
Hàng triệu tuổi trẻ như anh mỗi anh đều cô đơn như một sinh vật từ chòm sao Thiên Nga đầu thai lại
Trời, đất, cây, người đối với anh đều xa, lạ, khác
Anh tự biết mình là tính chất của rỗng không
Mà gân anh săn mà máu anh hồng
4
Và anh nữa người đồng chí đến với chúng tôi từ đám bụi tinh vân siêu thực
Cất tiếng hót của con chim bay đến đỉnh cao sau khi đã lượn rà miệng vực
Anh mất nửa đời người để tìm gặp anh em
Có phải bây giờ anh mang đánh đĩ cả lòng tin
Những đứa nào đã nhuộm máu tim anh không đỏ nữa
Để trước mặt anh và trong anh đảng mặt trời thôi thắp lửa
Gió hết cay đắng hết ngọt ngào khi thổi vào từ vịnh cửa vi-la
Có còn nhìn thấy gì đâu khi nhìn đời từ trong ấy nhìn ra
II. 4000 NĂM NHÂN ĐẠO
1
Mắt thợ nhuộm từng quen 40 màu đen nhưng chưa thể thấy màu đen của đau thương ta được
Từ đáy vực khổ đau, ta vùng lên, dữ và hiền như nước
Ta nhìn đời từ kẽ nhắm của một cây bá đỏ miền Nam
Sau những lưỡi lửa quái đản rùng rùng của đám cháy na-pan
Trên mặt trận ra-đa kẻ địch gây nhiễu loằng ngoằng tưởng chừng như rối mắt
Ta đã tập trong một giây chỉ ra đúng cái mục tiêu cần đuổi bắt
Giữa ngã tư Bảy Hiền, trên Long Biên đưa võng, trong thung lũng A-so
Máu ta chảy thắm hồng và ta tìm thấy thước đo
Đo ánh sáng của tự do độc lập
Đo bóng đêm khi bỗng tắt mặt trời
Đo mỗi người và đo từng dân tộc
Ai tấn công và ai kẻ thoái lui
Đo cái được, đo tận cùng cái mất
Đo nỗi đau, đo được cả niềm vui
Như viên đạn, như quả cà, cái thước đo giản đơn và chân thật
Hay tám vạn nghìn tư gì cũng mặc
Không kiên cường đánh m chẳng nên người
Ta nhìn đời từ lỗ đạn thù xuyên ngực người ta yêu còn đẫm máu
Ai hơn ta có quyền thiêng liêng được nung nấu căm hờn
Mà ta thấy cả màu hồng của cảm thông trong ngày mai hồn hậu
Trên lòng căm ta sống với tình thương
Đúng, ta bắn pháo vào mặt mày ở Đà Nẵng, Huế và Sài-gòn ta nữa đó
Mày còn ngồi rốn kia nhưng rồi mày cuốn vó cút đi thôi
Ta sẽ về hàn cả vết thương của một nhành cây nhỏ
Bom B.52 rú cái chết từ họng con quỷ già hoảng sợ
Tên lửa ta gầm hiên ngang những tiếng nổ con người
2
Ta có cách nằm Lê Hồng Phong hát niềm tin trong bóng đêm hầm cầm cố của quan tài Côn-đảo
Cách ngồi Nguyễn ðức Thuận trên thuyền giặc doạ đem dìm ung dung nhìn trăng sáng trong xanh
Cách chạy em ðuốc sống lao vào kho đạn địch cháy bừng lên như một bình minh
Cách bổ nhào Tô Vĩnh Diện lấy xương thịt của hy sinh chèn đứng pháo
Cách ngã Phan ðình Giót lấp lỗ châu mai bằng sắc máu
Cách bị trói Nguyễn Văn Trỗi gót dẫm đầu bầy hung bạo hành hình
Cách nhìn Nguyễn Viết Xuân nhằm thẳng bắn quân thù đầy căm hờn tỉnh táo
Cách quỳ lão dân quân hạ con ma siêu âm bằng cây súng bộ binh
Cách đứng cô gái gẫy hai chân tự buộc vào tường bắn xe tăng trong đường phố bão
Cách sờ người mẹ mù đêm đêm sờ vóc con mong chóng đến ngày con đủ sức trường chinh
Cách cái sống Việt Nam bốn nghìn năm nhân đạo
Rực rỡ khắp đất này, ngay từ lòng sâu của địa đạo Vĩnh Linh
3
Ta có những trang Kiều Lý Tự Trọng đọc say sưa trong xà-lim án chém
Màu đỏ tươi quả táo Bác Hồ cho em bé mắt xanh trên đường phố Pa-ri
Tiếng gọi: “Thằng Ba đâu, vào uống nước” bà mẹ nghèo gọi anh Lê Duẩn bên dòng kênh khu tám
Cách nói Nguyễn Chí Thanh: hai mươi vạn Mỹ vào à, đánh vỡ mặt nó đi
Đôi dép lốp trên đài chủ tịch trong lễ mừng ngày mồng Hai tháng Chín
Phủ Toàn quyền xưa rộng mở đón gót hồng của các cháu thiếu nhi
Hội nghị giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt giữa thủ đô khi loa báo máy bay thù đang đến
Những buổi bàn về quy hoạch 20 năm vẫn điềm nhiên nhóm họp rất đúng kỳ
Gió Hồ Tây mang dạ hương đêm đêm dịu dàng như ước hẹn
Hoa phượng cháy lên rồi ba vạn em lớp mười đang sửa soạn vào thi
Tập thơ lãnh tụ ta ngồi đọc trong hoàng hôn màu tím
Như mùa thu như ngọn sóng như cánh buồm lên tiếng gọi ta đi
III. NGƯỜI
1
Ta đánh quỷ nên ta lầu thuộc quỷ
Và sâu hơn, thành tri kỷ con người
Cao thượng người xấu xa người là thế
Lời của lòng và câu mẽ đầu môi
Cái sức mạnh diệu kỳ trong giọt lệ
Sự chùn gân che bằng vẻ ra oai
Lối chiêng trống để phô trương ầm ĩ
Sự bình yên thủ thỉ biết đêm dài
Kiểu vỗ ngực nói những trời những bể
Cách khiêm nhường lặng lẽ gánh hai vai
Ta đánh Mỹ xây đời trong một thể
Sức bên trong và cái thế bên ngoài
Thu nhận lấy vốn ngàn muôn thế hệ
Để tươi non tuổi trẻ của ngày mai
2
Mỗi đơn nguyên người là một phức hợp thiên tài của những gì kỳ lạ nhất
Một dải Ngân hà với khoảng không thăm thẳm đen và vô số tinh cầu ngời ngời trong vắt
Cái trên trời ta đáng nhìn đáng gặp là những vì sao
Không gian đen mở, con đường vũ trụ để ta vào
Ta đã thấy trong con người ôi biết bao bẩn thỉu
Nỗi đau trong ta những đêm dài nặng trĩu
Đường phố thân yêu như cũng thiếu tâm hồn
Ta ghê tởm ta căm thù ta đấu tranh và ta hiểu
Sức vươn người cao đến triệu lần hơn
Mỗi con người già trẻ gái trai bọn qu phố Ôn mong đầu độc
Sẽ vươn lên như vẫn mọc mặt trời
Rừng hoang dại châu Phi bãi biển dừa châu Úc
Sẽ ngân vang hợp khúc của niềm vui
Những ô uế Mỹ Âu người sẽ lọc
Như cô gái sông Hương thơm mát nhu hoa nhài
Ta nhìn trời đêm nay và ta đọc
Những dòng sao rạo rực báo ngày mai
5-1969
MỘT MÙA THU KHÔNG BIẾT SỚM HAY CHIỀU
1
Ngọt ngào như hoàng hôn Hồ Tây
Trời này ai dám bảo vừa đánh giặc trưa nay
Bình thản như phố Mai Hắc Đế
Giữa phố bom sập nhà, đầu phố xếp hàng mua cá bể
Mênh mông như khi tiếng trẻ vắng rồi
Sân trường im tưởng lá cũng ngừng rơi
Ồn ào như bến phà đôi sông Nhị
Trai gái khu nào đêm nay đi thế nhỉ?
Thân quen như hàng phượng vĩ đường Thanh Niên
Ta chặt rồi, để dựng pháo ta lên
Hò hẹn như nhà thuyền Bảy-mẫu
Khoang thuyền rộng, gió lùa trăng đến đậu
Êm đềm như đường Khúc Hạo mùa thu
Giữa thủ đô, nghe vẳng tiếng chim gù
Hiên ngang như lá cờ trên đỉnh tháp
Cầu Long Biên rung lên theo nhịp hát
Hào hoa như một căn gác Hàng Đào
Sáng thoa phấn nắng trời, chiều cài tóc ngôi sao
Hà Nội chăng? Phải đâu nào Hà Nội
Hãy cùng quê ta chăn gối chung nhau
Chân trời xanh và gối đất mỡ mầu
Hờn giận chờ mong ngọt ngào cay đắng
Không đếm nữa những chiều mưa trưa nắng
Mỗi quả bàng lá phượng cũng thương yêu
Một mùa thu – không biết sớm hay chiều
Hà Nội sẽ ghé tai mình nói nhỏ
Chỉ lòng phố với lòng người nghe rõ...
2
Hà Nội không có sự ngạo nghễ của tháp Ép-phen
Một Đờ-gôn bằng sắt thép mặt vênh lên
Hà Nội không có sự hợm mình của Hoa-thịnh-đốn
Ngổn ngang nhà chọc trời như một chồng va-li lộn xộn
Hà Nội không có sự đường bệ của Lầu Quốc hội Luân-đôn
Phớt ăng-lê như gạch đã không hồn
Hà Nội không nên thơ kiểu mùa đông thành phố Béc
Trắng đất trắng trời trắng người trắng tuyết
Hà Nội không có sự làm duyên làm đẹp
Của Kô-na-kry Xe Tây ðức trôi trên đường nhựa phẳng lì
Hà Nội có cầu Long Biên từng thấy bọn thực dân len lén cút
Nhà xí Thu Khuê bắt sống phi công hạng "Át" Huê Kỳ
Đường trắng cong thanh của tên lửa giữa bầu trời xanh biếc
Nóc nhà ba tầng thiếu cần vô tuyến truyền hình nhưng có khẩu đội ba mươi bảy ly
Trời thắm như người và cũng như người rất nồng nàn tha thiết
Hà Nội giống hệt những lần Nguyễn Chí Thanh sắp từ biệt ra đi...
Hà Nội không hay nói đến chiến tranh cả khi đánh quân thù chết khiếp
Những hàng thợ may mùa thu này càng cắt hẹp đáy lưng ong
Người con trai đi lính pháo sau khi bỏ mái đầu đít vịt
Mười lăm trận đánh rồi mà thư xin lỗi mẹ viết chưa xong
Bạn bè xa chỉ nghe đài tưởng phố phường đây đến hơi người cũng hết
Nào biết đêm đêm quanh Hồ Gươm tuổi trẻ vẫn đi vòng
Ta không căm thù mà thương hại cái ngòi bút phương tây nào đã viết
Hà Nội như một ngoại ô bị bỏ quên trong thế kỷ hai mươi
Điện vàng vọt, nhà lè tè, và cuộc đời hình như chật hẹp?
Từ lịch sử vươn lên thành phố thép
Hà Nội sáng giữa năm châu như một mặt trời
Loài người soi vào Ba đình thấy tầm vóc mình cao đẹp
Sông Hồng hát bài ca của lương tâm và vinh dự con người
Hà Nội của ta là cô gái hai mươi cuối một mùa hoa điệp
Lên đường xa còn bâng khuâng chưa biết hẹn gì ai...
Ngọt ngào như hoàng hôn Hồ Tây
Trời này ai dám bảo vừa đánh giặc trưa nay
Bình thản như phố Mai Hắc Đế
Giữa phố bom sập nhà, đầu phố xếp hàng mua cá bể
Mênh mông như khi tiếng trẻ vắng rồi
Sân trường im tưởng lá cũng ngừng rơi
Ồn ào như bến phà đôi sông Nhị
Trai gái khu nào đêm nay đi thế nhỉ?
Thân quen như hàng phượng vĩ đường Thanh Niên
Ta chặt rồi, để dựng pháo ta lên
Hò hẹn như nhà thuyền Bảy-mẫu
Khoang thuyền rộng, gió lùa trăng đến đậu
Êm đềm như đường Khúc Hạo mùa thu
Giữa thủ đô, nghe vẳng tiếng chim gù
Hiên ngang như lá cờ trên đỉnh tháp
Cầu Long Biên rung lên theo nhịp hát
Hào hoa như một căn gác Hàng Đào
Sáng thoa phấn nắng trời, chiều cài tóc ngôi sao
Hà Nội chăng? Phải đâu nào Hà Nội
Hãy cùng quê ta chăn gối chung nhau
Chân trời xanh và gối đất mỡ mầu
Hờn giận chờ mong ngọt ngào cay đắng
Không đếm nữa những chiều mưa trưa nắng
Mỗi quả bàng lá phượng cũng thương yêu
Một mùa thu – không biết sớm hay chiều
Hà Nội sẽ ghé tai mình nói nhỏ
Chỉ lòng phố với lòng người nghe rõ...
2
Hà Nội không có sự ngạo nghễ của tháp Ép-phen
Một Đờ-gôn bằng sắt thép mặt vênh lên
Hà Nội không có sự hợm mình của Hoa-thịnh-đốn
Ngổn ngang nhà chọc trời như một chồng va-li lộn xộn
Hà Nội không có sự đường bệ của Lầu Quốc hội Luân-đôn
Phớt ăng-lê như gạch đã không hồn
Hà Nội không nên thơ kiểu mùa đông thành phố Béc
Trắng đất trắng trời trắng người trắng tuyết
Hà Nội không có sự làm duyên làm đẹp
Của Kô-na-kry Xe Tây ðức trôi trên đường nhựa phẳng lì
Hà Nội có cầu Long Biên từng thấy bọn thực dân len lén cút
Nhà xí Thu Khuê bắt sống phi công hạng "Át" Huê Kỳ
Đường trắng cong thanh của tên lửa giữa bầu trời xanh biếc
Nóc nhà ba tầng thiếu cần vô tuyến truyền hình nhưng có khẩu đội ba mươi bảy ly
Trời thắm như người và cũng như người rất nồng nàn tha thiết
Hà Nội giống hệt những lần Nguyễn Chí Thanh sắp từ biệt ra đi...
Hà Nội không hay nói đến chiến tranh cả khi đánh quân thù chết khiếp
Những hàng thợ may mùa thu này càng cắt hẹp đáy lưng ong
Người con trai đi lính pháo sau khi bỏ mái đầu đít vịt
Mười lăm trận đánh rồi mà thư xin lỗi mẹ viết chưa xong
Bạn bè xa chỉ nghe đài tưởng phố phường đây đến hơi người cũng hết
Nào biết đêm đêm quanh Hồ Gươm tuổi trẻ vẫn đi vòng
Ta không căm thù mà thương hại cái ngòi bút phương tây nào đã viết
Hà Nội như một ngoại ô bị bỏ quên trong thế kỷ hai mươi
Điện vàng vọt, nhà lè tè, và cuộc đời hình như chật hẹp?
Từ lịch sử vươn lên thành phố thép
Hà Nội sáng giữa năm châu như một mặt trời
Loài người soi vào Ba đình thấy tầm vóc mình cao đẹp
Sông Hồng hát bài ca của lương tâm và vinh dự con người
Hà Nội của ta là cô gái hai mươi cuối một mùa hoa điệp
Lên đường xa còn bâng khuâng chưa biết hẹn gì ai...
9-1967
MỘT CHÚT HƯ KHÔNG MỘT CHÚT ĐẦY
Năm mới tặng ta điều gì mới
Hình như gió lộng thổi từ mây
Ta tặng điều gì cho năm mới
Một chút hư không một chút đầy
Đăm chiêu đem gửi theo thư thái
Đổi lấy một ánh nhìn thơ ngây
Dằn vặt thả bay vào thoải mái
Nhận về một niềm vui cầm tay
Từng ngày từng ngày lại từng ngày
2
Thấy đã đủ bao xấu xa tồi tệ
Một đời người giàu thế những nỗi đau
Gặp đã nhiều những tấm gương sáng thế
Hành trình xa sóng gió vỗ mạn tàu
Tóc bạc phơ chưa đến được chiều sâu
3
Gieo trồng sẽ đến mùa gặt hái
Thịnh vượng một màu xanh rừng cây
Ai người nhận biết lòng khảng khái
Nguời dân trên giải núi sông này
NỖI ĐAU TRÁI ĐẤT
Một vì sao tỏ hay mờ cũng làm ta thao thức
Mặc kệ được sao một nỗi đau người
Hãy đợi bao giờ ta mang cục chì trong lồng ngực
Cũng chưa biết chừng! Tâm hồn ta còn rạo rực chưa nguôi
Có đêm ta mơ tưởng đến những vùng cách đây mấy nghìn năm ánh sáng
Những thế giới thiên hà không ngừng nở giãn tách xa nhau
Nơi vật chất đến tận cùng pha loãng
Một chút hơi ta sưởi ấm lớp tinh cầu Tâm tư ta vùng vẫy giữa không gian và thời gian không đầu không cuối
Ta phá tung định kiến sai lầm chiều dọc với chiều ngang
Bay, bay lên, ôi vô cùng sảng khoái
Vươn hết mình trong vũ trụ hồng hoang
Ta sẽ chết ngạt giữa một thiên đường riêng bó chặt trong cái khung biên giới
Cảnh thần tiên mà chật hẹp thì không đáng gọi là thần tiên
Hồn ta khát những khoảng không mênh mông sâu vời vợi
Cho một lần mặc sức nỗi đau người trùm lên cõi vô biên
Ta bay đến những phản-thế-giới, nơi mọi quá trình đều lộn ngược
Thời gian đảo dòng, sau là quá khứ mà trước lại tương lai
Những nỗi đau vẫn rất đau, không sao chuyển thành niềm vui được
Hay chính ngay từ bên trong nỗi đau trái đấtđã vui rồi?
Ta bay đến những miền hạt cơ bản thưa như vết chân lạc đà giữa sa mạc vắng
Không gian đen, không có tiếng người để nói lên chất vũ trụ của màu đen
Ta thả vào trong đêm nỗi đau như một con thuyền im lặng
Bỗng chói loà hào quang, nỗi đau cháy thành một mặt trời hình đoá hoa sen
Ta để lại chút đau, làm thành một thái dương hệ mới
Rồi quên đi. Năm nghìn triệu năm sau
Đoàn thám hiểm thấy mặt trời nên rủ nhau ghé lại
Chỉ thấy những đợt sóng vui dâng trên những đại dương màu...
*
Trái đất của ta, hạt bụi li ti mà ta yêu quý thế
Ôi cuộc đời người, vui đến cả khi đau
Chỉ miễn là chẳng bao giờ: Mặc kệ
Ta sống say mê mỗi bình minh như thể sớm mai đầu
Mặc kệ được sao một nỗi đau người
Hãy đợi bao giờ ta mang cục chì trong lồng ngực
Cũng chưa biết chừng! Tâm hồn ta còn rạo rực chưa nguôi
Có đêm ta mơ tưởng đến những vùng cách đây mấy nghìn năm ánh sáng
Những thế giới thiên hà không ngừng nở giãn tách xa nhau
Nơi vật chất đến tận cùng pha loãng
Một chút hơi ta sưởi ấm lớp tinh cầu Tâm tư ta vùng vẫy giữa không gian và thời gian không đầu không cuối
Ta phá tung định kiến sai lầm chiều dọc với chiều ngang
Bay, bay lên, ôi vô cùng sảng khoái
Vươn hết mình trong vũ trụ hồng hoang
Ta sẽ chết ngạt giữa một thiên đường riêng bó chặt trong cái khung biên giới
Cảnh thần tiên mà chật hẹp thì không đáng gọi là thần tiên
Hồn ta khát những khoảng không mênh mông sâu vời vợi
Cho một lần mặc sức nỗi đau người trùm lên cõi vô biên
Ta bay đến những phản-thế-giới, nơi mọi quá trình đều lộn ngược
Thời gian đảo dòng, sau là quá khứ mà trước lại tương lai
Những nỗi đau vẫn rất đau, không sao chuyển thành niềm vui được
Hay chính ngay từ bên trong nỗi đau trái đấtđã vui rồi?
Ta bay đến những miền hạt cơ bản thưa như vết chân lạc đà giữa sa mạc vắng
Không gian đen, không có tiếng người để nói lên chất vũ trụ của màu đen
Ta thả vào trong đêm nỗi đau như một con thuyền im lặng
Bỗng chói loà hào quang, nỗi đau cháy thành một mặt trời hình đoá hoa sen
Ta để lại chút đau, làm thành một thái dương hệ mới
Rồi quên đi. Năm nghìn triệu năm sau
Đoàn thám hiểm thấy mặt trời nên rủ nhau ghé lại
Chỉ thấy những đợt sóng vui dâng trên những đại dương màu...
*
Trái đất của ta, hạt bụi li ti mà ta yêu quý thế
Ôi cuộc đời người, vui đến cả khi đau
Chỉ miễn là chẳng bao giờ: Mặc kệ
Ta sống say mê mỗi bình minh như thể sớm mai đầu
1965
TA CHỜ MÌNH, CHÍNH MÌNH CHỜ TA ĐẤY
Tám giờ sáng ngày hăm bảy tháng tư năm sáu chín
Từ ngã tư bờ hồ đến ngã năm Cửa Nam
Trời rực rỡ cái màu vừa nắng đến
Sắc nắng lượn bay ửng hồng phơt tím lại ngời lam
Đường phố như chiếc ống vạn hoa giàu đột biến
Từng phút vụt đổi thay những cảnh huy hoàng
Ô hôm nay ta bỗng nhìn thấy màu của tiếng
Trẻ nhỏ tiếng màu xanh, xe điện tiếng màu vàng
Nhịp guốc đi đỏ màu mận chín
Còi ô-tô đen nhánh màu than...
Ta đi giữa hai bờ hàng quốc doanh và hợp tác
Tiếng những người qua đường màu ánh sáng trong veo
Ta đi theo một nhánh của sông Hồng xe đạp
Màu những đôi mắt không quen ngân khúc hát tình yêu
Ta lắng nghe mỗi chiếc áo hoa chẽn hẹp
Âm vang những trận pháo rửa thù quân giặc chết thiêu
Ta ngắm nhìn từng đôi, từng đôi dép lốp
Lấp lánh những cuộc hành quân không tính sớm chiều
Ta đi giữa sự phì nhiêu đường phố
Gặp ngày mai đang thở đang cười
Sự sống như một chàng trai vạm vỡ
Áo cộc mùa hè chật quá bục trên vai
Toé lên một bãi cười
Hai cái đít vịt ở tầm cao một mét sáu mươi
Nhe bốn lần mười cái răng giữa phố
Cô gái nào kia dáng chuyên cần thanh nhỏ
Thoáng nhìn lên hẹp cả khoanh trời
Trong chớp mắt hè đường như nín thở
Vẳng từ xa, xa, xa, rất rõ một hồi còi
Bỗng bùng ra từ một ngã tư mấy vành mũ tai bèo như tiếng nổ
Tiền tuyến xa và ngay giữa phố này thôi.
Buổi sáng tháng tư sống tươi như cá quẫy
Hai mươi nhăm năm xưa từng là ngày mai
Ta chờ mình, chính mình chờ ta đấy
Trong xà-lim rệp quấy những đêm dài
Buổi sáng tháng tư như tâm tình chín dậy
Rất yêu mình như vậy, phố hè ơi
Từ ngã tư bờ hồ đến ngã năm Cửa Nam
Trời rực rỡ cái màu vừa nắng đến
Sắc nắng lượn bay ửng hồng phơt tím lại ngời lam
Đường phố như chiếc ống vạn hoa giàu đột biến
Từng phút vụt đổi thay những cảnh huy hoàng
Ô hôm nay ta bỗng nhìn thấy màu của tiếng
Trẻ nhỏ tiếng màu xanh, xe điện tiếng màu vàng
Nhịp guốc đi đỏ màu mận chín
Còi ô-tô đen nhánh màu than...
Ta đi giữa hai bờ hàng quốc doanh và hợp tác
Tiếng những người qua đường màu ánh sáng trong veo
Ta đi theo một nhánh của sông Hồng xe đạp
Màu những đôi mắt không quen ngân khúc hát tình yêu
Ta lắng nghe mỗi chiếc áo hoa chẽn hẹp
Âm vang những trận pháo rửa thù quân giặc chết thiêu
Ta ngắm nhìn từng đôi, từng đôi dép lốp
Lấp lánh những cuộc hành quân không tính sớm chiều
Ta đi giữa sự phì nhiêu đường phố
Gặp ngày mai đang thở đang cười
Sự sống như một chàng trai vạm vỡ
Áo cộc mùa hè chật quá bục trên vai
Toé lên một bãi cười
Hai cái đít vịt ở tầm cao một mét sáu mươi
Nhe bốn lần mười cái răng giữa phố
Cô gái nào kia dáng chuyên cần thanh nhỏ
Thoáng nhìn lên hẹp cả khoanh trời
Trong chớp mắt hè đường như nín thở
Vẳng từ xa, xa, xa, rất rõ một hồi còi
Bỗng bùng ra từ một ngã tư mấy vành mũ tai bèo như tiếng nổ
Tiền tuyến xa và ngay giữa phố này thôi.
Buổi sáng tháng tư sống tươi như cá quẫy
Hai mươi nhăm năm xưa từng là ngày mai
Ta chờ mình, chính mình chờ ta đấy
Trong xà-lim rệp quấy những đêm dài
Buổi sáng tháng tư như tâm tình chín dậy
Rất yêu mình như vậy, phố hè ơi
4-1969
BẾN
Đi trong Hà Nội như đi với người yêu
Bất ngờ về chính mình sao có nhiều đến thế
Những góc tâm hồn mới mẻ
Những mái nghèo lặng lẽ gánh lo toan
Cái màu xanh trời thu rất ngoan
Cứ đậm nhạt theo vui buồn thành phố
Người con gái vạt quần thêu rồng múa
Đường lượn hồng quấn quít bắp chân thon
Người con trai đỏm dáng áo bò sờn
Có một thoảng lai Tây vờn sóng tóc
Chiều nhá nhem giọng con buôn mời mọc
Anh là ai đầu dốc phố đông này
Đi trên đường không thiết đến nhìn cây
Quên ô môi quên cả bầy em bé
Những ngày mụ người đi trong giằng xé
Bao rối ren trì trệ ám đêm ngày
Bão lụt về triệu tấn thóc buột tay
Người còn đói giá giữ sao đừng vọt
Chuyện tiếu lâm tha hồ phun ngọt sớt
Nọc đọc dần ăn bợt cả hồn em
Lúc nhập nhằng lẫn lộn đỏ và đen
Người ta nhạo niềm tin là hài hước
Giọng khinh bạc lớp trẻ măng cũng thuộc
Chửi sướng mồm là mốt ở đầu hè
Lúc chân trời điên đảo hoả che
Bầy quỷ dữ muốn đè lên thế giới
Những học thuyết phòi ra như nấm dại
Bọn nhân danh hiện đại rúc xuống bùn
Ảo ảnh tàn như một cái áo thun
Bai rộng hoác và cũ mòn cả sợi
Những đồ cổ tự khoe là của mới
Đám thiêu thân hớt hải chết trong đêm
Hà Nội ơi anh lại đến cùng em
Thuở tình yêu bùng lên như suối lửa
Mùa thu gọi bao lần không nhớ nữa
Đất âm vang nức nở dưới chân người
Lòng bồi hồi khắc khoải mãi không nguôi
Từng tin vui bùi ngùi chiu chắt lắm
Nỗi đau buốt có một mùi máu mặn
Tia mắt em thăm thẳm cánh rừng xa
Người đồng đội trọn đời trong thế bắn
Hạnh phúc đến như cánh cò lận đận
Rũ sương đêm trên bến nắng sông Đà
Bất ngờ về chính mình sao có nhiều đến thế
Những góc tâm hồn mới mẻ
Những mái nghèo lặng lẽ gánh lo toan
Cái màu xanh trời thu rất ngoan
Cứ đậm nhạt theo vui buồn thành phố
Người con gái vạt quần thêu rồng múa
Đường lượn hồng quấn quít bắp chân thon
Người con trai đỏm dáng áo bò sờn
Có một thoảng lai Tây vờn sóng tóc
Chiều nhá nhem giọng con buôn mời mọc
Anh là ai đầu dốc phố đông này
Đi trên đường không thiết đến nhìn cây
Quên ô môi quên cả bầy em bé
Những ngày mụ người đi trong giằng xé
Bao rối ren trì trệ ám đêm ngày
Bão lụt về triệu tấn thóc buột tay
Người còn đói giá giữ sao đừng vọt
Chuyện tiếu lâm tha hồ phun ngọt sớt
Nọc đọc dần ăn bợt cả hồn em
Lúc nhập nhằng lẫn lộn đỏ và đen
Người ta nhạo niềm tin là hài hước
Giọng khinh bạc lớp trẻ măng cũng thuộc
Chửi sướng mồm là mốt ở đầu hè
Lúc chân trời điên đảo hoả che
Bầy quỷ dữ muốn đè lên thế giới
Những học thuyết phòi ra như nấm dại
Bọn nhân danh hiện đại rúc xuống bùn
Ảo ảnh tàn như một cái áo thun
Bai rộng hoác và cũ mòn cả sợi
Những đồ cổ tự khoe là của mới
Đám thiêu thân hớt hải chết trong đêm
Hà Nội ơi anh lại đến cùng em
Thuở tình yêu bùng lên như suối lửa
Mùa thu gọi bao lần không nhớ nữa
Đất âm vang nức nở dưới chân người
Lòng bồi hồi khắc khoải mãi không nguôi
Từng tin vui bùi ngùi chiu chắt lắm
Nỗi đau buốt có một mùi máu mặn
Tia mắt em thăm thẳm cánh rừng xa
Người đồng đội trọn đời trong thế bắn
Hạnh phúc đến như cánh cò lận đận
Rũ sương đêm trên bến nắng sông Đà
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)